ZAINKETAK ERDIGUNERA

Parte-hartzeari modu feministan heltzeak esan nahi du lanaren banaketa erantzunkidetasunak eta zaintzak markatuta duten espazioetara bideratzen joatea, marjinaltasunetik erdigunean egotera pasatuz. Bestela esanda, gure antolakuntza-kultura osoa berrikusi behar dugu. Edo, gauza bera dena, desberdintasun nabarienetatik harago joan eta geure burua sakon aztertu. Beraz, ireki ditzagun leihoak, eta has gaitezen alfonbrak astintzen eta urteetan metatu den hauts patriarkal hori guztia kentzen! Goazen estrategia batzuekin.

💜 GALDETU NORK EGITEN DUEN ZER
Ezin da erremediorik jarri gaitzak identifikatzen ez baditugu. Beraz, ez izan galderak taldean egiteko beldurrik: Nola banatzen dira zereginak lantaldeetan? Ba al dago soilik emakumeek edo gizonek egiten duten jarduerarik? Berdin baloratzen dugu batzuek eta besteek egiten dutena? EKOLOGISTAK MARTXAN taldeak Patriarcalitest-arekin tratatzera gonbidatzen gaitu, taldeen funtzionamenduaren azterketa feminista errazteko tresna baita.

💜 GENEROAK ERAGITEN DU, BAINA EZ BETI BERAK BAKARRIK
Generoa funtsezko markatzailea da zereginen banaketan, baina ez da bakarra eta ez du bakarrik jarduten. Beraz, egin dezagun konplexuagoa (eta aberatsagoa ere bai) nork zer egiten duen galdera hori. Ba al dugu zeregin bat gauzatzean sartzen den beste identitate-ardatzik (klasea, adina, jatorria, ibilbidea...)?
Titulu akademiko gehien dituenak hitz egin ohi du? Hitz egiten duten pertsona guztiak zuriak dira? Ba al dute funtzionaltasun normatiborik? Beren burua erakargarritasun fisiko handienekotzat jotzen dutenek eramaten dute beti bozeramailetza edo zuzentzen zaie publikoari? Parametro horiek betetzen ez dituzten pertsonak ikusezin bihurtzen dira? Adinekoak teknologiari lotutako edozein zereginetatik kanpo geratzen dira eta espero dugu gazteak arduratzea? Adin txikiena dutenak al dira oharrak hartzen dituztenak? Ortografia-akatsen beldur direnek ez dute sareetan idazten? Langile klaseko emakumeak edo migratuak al dira beti janaria ekartzen dutenak edo bileren amaieran aretoa txukuntzeko prest agertzen direnak?

💜TXANDAKATZEAK SARTU
Ahal den neurrian, txandakatu zereginak. Zaila izan daiteke, pertsona batzuk ez direlako ausartzen edo ez dakitelako nola egin. Horregatik, oso garrantzitsua da prozesuan babestea zuen burua (eta geure burua) gaitzeko.

💜IKUSARAZI ETA ONARTU ARLO PRIBATUA!
Lideratzea, hitza hartzea edo ideiak proposatzea ikusgarritasuna dakarten ekintzak dira. Beste batzuk, hala nola garbiketa, egunerokotasunaren antolaketa edo emozioen kudeaketa, oharkabean pasatzen dira. Beraz, balioa eman erreproduktiboarekin eta afektibitatearekin zerikusia duten zeregin horiei. Gogoratu ez direla bakarrik egiten, eta hauek ere trebetasunak, prestakuntza, esfortzua eta dedikazioa eskatzen dutela.

💜ESPAZIOA ERE ZAINDU EGITEN DA
Gogoratu espazioa ez dela bakarrik mantentzen. Alde batetik, alderdi fisikoa dugu (garbi eta jasota mantentzea, altzariak jartzea, landareak ureztatzea...); eta, bestetik, planorik immaterialena (giroa, soinuak...).  Mugarik Gabe Kooperazioko GKEak  “espazio zainduez” hitz egiten digu, eta, oparitzen dizkiguten beste proposamen askoren artean, gure antolaketa-ingurunea (eta, hedaduraz, parte hartzekoa) bost zentzuekin pentsatzera gonbidatzea dago. 

💜ZAINTZAK TALDE OSOA ESKATZEN DU
Adi, adi! Zaintza ez da emakumeen kontua. Bai, badakigu zuk badakizula, baina agian bizi garen espazioetan sutan grabatzeko garaia iritsi da, baita azalean bertan tatuatzekoa ere. Ondoan ditugun pertsonen behar afektibo, emozional edo fisikoei (unean unekoak edo etengabeak) arreta ematea mantra bihurtzea mundu guztiari eskatzen zaion lana izan behar da. Beraz, partekatu denbora-tarte bat eta galdetu zuen buruari nola zaudeten bileren hasieran (eta gora bazatozte, baita amaieran ere!). Ez da beharrezkoa terapia baten iraupena izatea, baina errutina bihurtu behar duzue taldea osatzen duten pertsonen egoerarekiko interesa.

💜NEUTRALTASUN FALTSUA ARGITZEA
Gizonak faltan botatzen dituzu feministen etiketa daramaten lantalde horietan? Edo zaintzari, hezkuntzari edo gizarte-gaiei buruz hitz egingo den espazioetan? Proposamen feministak agendaren amaieran edo epigrafe propio baten pean agertzen dira? Horrek erakusten du gehiegitan ahazten dugula (ahazten dela) emakumeen eskubideak giza eskubideak ere badirela. Badirudi ekonomiak, segurtasunak edo hirigintzak interes orokorren etiketa daramatela, baina indarkeriarik gabeko eta berdintasunezko espazioak sustatzea ez al litzateke izan beharko espazio kolektibo bat osatzen duten pertsona guztiei eskatzen zaien zerbait? Zoritxarrez, gure esperientzian atzamarrak (eta gehienetan esku osoa) soberan ditugu apelatuta sentitzen diren gizonak zenbatzeko.

💜 EMAN EPELTASUNA ESPAZIOEI!
 Asko gara leku berri batera iritsi eta lekuz kanpo sentitu garenak, non kokatu jakin gabe mugituz, izkina batean jarriz eta urdaila dar-dar iritzia ematea pentsatzen dugun bakoitzean. Iristen den jendea eroso sentiarazteak ez luke egon behar arduratzen den edo jatorragoa den norbaiten borondate indibidualaren mende; aitzitik, antolatuta eta pentsatuta egon behar du, espazioa abegikorra eta atsegina izan dadin. Beraz, ongietorri-protokolo bat sor dezakezue. Ez da beharrezkoa dokumentu formala izatea, baina bilatu antolatzeko modu bat, beti pertsona batek (eta ez beti berak!) aurpegi berrietara hurbiltzeko ardura izan dezan.
✅ HARRERA INKLUSIBOA. Gogoan izan garrantzitsua dela pertsonak tratatuak nahi izan diren moduan tratatzea (errespetatu izenordainak, galdetu desgaitasunen bat duen pertsona bati lagundu aurretik, etab.) eta ea zerbait behar duten gusturago egoteko galdetzea (hobe da galdetzea eta ez premiak ziurtzat jotzea!).

✅ GARDENTASUNA. Eskaini hasierako minutu batzuk kolektiboa edo garatzen ari den proiektua zer den labur azaltzeko. Dagoeneko espazioaren funtzionamendua arautzen duten arau batzuk badaude (nola hartu hitza, erabakiak gehiengoz edo adostasunez hartzen diren, indarkeriaren aurkako akordioak, etab.), beti da ona arau horiek gogoraraztea, ez daitezen egon parte-hartze kolektiborako leku bati baino gehiago sekta bati dagokion sekretismo-aura batez inguratuta. Baliteke, halaber, denborarekin eta pertsonen baturarekin gauza batzuk birplanteatu behar izatea edo, gutxienez, horiei buruz berriro hitz egin behar izatea, behar berriak sortu direlako (jakina, betiere gehiago eta hobeto jasotzeko bada).

✅ AURKEZPENA. Talde oso handia ez bada, banaka aurkez dezakegu geure burua izotzaldia urtzeko. Kontuz ibili behar dugu titulitisa botatzeko joera duten banakako aurkezpenekin, botere harremanak eragin baititzake zereginak banatzean, kultur kapitalean edo ibilbide militantean oinarrituta.

✅ BIRTUALTASUNARI EPELTASUNA EMAN! Aurreko gomendioak espazio birtualetara egokitu, aurrez aurrekoak baino ezatseginagoak eta hotzagoak izan daitezkeen lekuak izan baitaitezke.

💜 GATAZKAK TALDEAN LANTZEN DIRA!
Izan eguneroko haserrealdiengatik, gai mingarriak jorratzen ari garelako, ideologikoki jarrerak partekatzen ez ditugulako edo gaizki moldatzen garelako, gatazkak sortuko dira. Ez da ezer gertatzen! Normalean gatazka banatuko gaituen zerbait negatibotzat hartzen dugu, baina ez du horrela izan behar. Aitzitik, horiei aurre egiteak eta sortzen diren tentsioak lantzeak beste jarrera batzuk ulertzen eta kolektiboa aberasten laguntzen digu.

Mujer al borde del tiempo liburuan, MARGE PIERCE idazleak gatazka pertsonalak komunitatean lantzearen garrantzia planteatzen digu, eta baita bi pertsonen arteko ika-mika horiek taldearen funtzionamenduari eragiten diotela ere (ezaguna egiten al zaizu pertsonala dena politikoa dela?). 

Beraz, ikas dezagun proposamen utopiko honetatik, eta gatazkak , errespetuzko, bizikidetzako eta giro oneko oinarriak eraikitzeko landuko ditugu (horiek ez dute ez lagun- ez adiskidetasun-harreman bihurtu behar). Ezin da baldintza onetan parte hartu giroa kargatuta badago eta sastakai ikusezinak hegan ikusten baditugu. Eta funtsezkoa da menderatze- eta desberdintasun-egoerak adieraztera ausartu diren pertsonei laguntzeko eta bakarrik ez uzteko. Horrela, zerbait pertsonala edo partikularra izateagatik minak hutsaltzea saihestuko dugu.

💜 PRIBILEGIOAK GALTZEA MINGARRIA IZAN DAITEKE
Aukera berriak bilatzean, galduta sentitzen diren eta ingurunea aniztasunetik ulertzeko modu horretan espazioa aurkitzen ez duten pertsonak egongo dira. Pribilegioak adieraztean gatazkak sortuko dira taldean. Ez da erraza ulertzea gauzak beti horrela egin zirela baina ez zeudela ondo eginda (edo, behintzat, ez zeudela ondo eginda arautik kanpo geratzen diren pertsona gehienentzat). Ez da ezer gertatzen. Ez estali eta heldu horiei. Hori bai, beti elkarrizketarekin, entzute aktiboarekin eta enpatia dosi onekin. Uste dugu pedagogia dela bidea, baina norbait ez bada gai ulertzeko isildu egin behar duela, beste lankide batzuei entzun behar diela eta garbitzeko zapia hartu behar duela, agian irteerako atea seinalatzeko unea iritsi da.